ΔΗΜΟΣΙΟΙ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ Ν.4782/2021: Οι 24 τροποποιήσεις στον Ν.4412/2016 που αφορούν την έννομη προστασία κατά το προσυμβατικό στάδιο της διαγωνιστικής διαδικασίας.

Με τον ν. 4782/2021 που δημοσιεύθηκε την 9.3.2021 (ΦΕΚ Α 36/9.3.2021) εισάγονται εκτεταμένες τροποποιήσεις στο ρυθμιστικό πλαίσιο των δημοσίων συμβάσεων. Ο νέος  νόμος αριθμεί συνολικά 216 σελίδες και επιφέρει σημαντικές αλλαγές στο ν. 4412/2016, οι οποίες μάλιστα έρχονται να προστεθούν στις 400 περίπου τροποποιήσεις που έχει ήδη υποστεί ο βασικός νόμος των δημοσίων συμβάσεων από την ψήφισή του.

Στο παρόν άρθρο θα αποκωδικοποιήσουμε τις αλλαγές που επέρχονται:

Ι. στην προδικαστική προστασία για διαφορές μέχρι του ορίου της απευθείας ανάθεσης (30.000€)

ΙΙ. στην προδικαστική διαδικασία ενώπιον της ΑΕΠΠ  

ΙΙΙ. στην δικαστική προστασία ενώπιον των δικαστηρίων

Αναλυτικά οι τροποποιήσεις που επιφέρει ο νόμος  στην έννομη προστασία κατά το προσυμβατικό στάδιο είναι οι εξής:

Ι. ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗΝ ΕΝΝΟΜΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΜΕΧΡΙ ΤΟΥ ΟΡΙΟΥ ΤΗΣ ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ ΑΝΑΘΕΣΕΩΣ (30.000€) ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΒΟΗΘΕΙΑΣ ΜΕΧΡΙ 60.000€

1. Κατάργηση ενστάσεως: Καταργείται η δυνατότητα άσκησης ειδικής ή ενδικοφανούς διοικητικής προσφυγής (ένσταση), η οποία κρινόταν από την αναθέτουσα αρχή (έναρξη ισχύος 1.9.2021).

2. Αίτηση αναστολής/ακύρωσης: Προβλέπεται πλέον η άσκηση απευθείας αίτησης αναστολής/ακύρωσης ενώπιον του αρμόδιου Διοικητικού Εφετείου (έναρξη ισχύος 1.9.2021).

3. Παράβολο: Για την άσκηση αιτήσεως αναστολής/ακύρωσης προβλέπεται παράβολο 5% επί της εκτιμώμενης αξίας της σύμβασης (έναρξη ισχύος 1.9.2021).

ΙΙ. ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΗΣ ΑΕΠΠ

Ο νέες ρυθμίσεις που αφορούν την άσκηση της προδικαστικής προσφυγής και την διαδικασία ενώπιον της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών είναι οι ακόλουθες:

4. Αρμοδιότητα ΑΕΠΠ: Η ΑΕΠΠ επιλαμβάνεται των προδικαστικών προσφυγών με εκτιμώμενη αξία σύμβασης άνω των 30.000€ (αντί 60.000€) άνευ ΦΠΑ, με εξαίρεση τις συμβάσεις ενεργειών τεχνικής βοήθειας (έναρξη ισχύος 1.9.2021).

5. Επιστροφή παραβόλου λόγω παραίτησης: Το παράβολο (0,5% επί του προϋπολογισμού του προσβαλλόμενου τμήματος  της σύμβασης) επιστρέφεται πλέον στον προσφεύγοντα μόνο αν αυτός παραιτηθεί εντός 10 ημερών από την κατάθεση της προσφυγής του. Αν η παραίτηση γίνει μετά την παρέλευση του 10ημέρου, εξακολουθεί να είναι ισχυρή, αλλά το παράβολο καταπίπτει (έναρξη ισχύος 1.6.2021).

6. Επιστροφή παραβόλου από το δικαστήριο: Προβλέπεται ρητώς η δυνατότητα του Δικαστηρίου να διατάξει την ΑΕΠΠ να επιστρέψει το παράβολο στον προσφεύγοντα, στην περίπτωση ακύρωσης της αποφάσεως της ΑΕΠΠ ή ακόμα και σε περίπτωση απόρριψης του αιτήματος αναστολής/ακύρωσης της (έναρξη ισχύος 1.6.2021).

7. Μονομελές Κλιμάκιο: Η προδικαστική προσφυγή εξετάζεται από Μονομελές Κλιμάκιο της ΑΕΠΠ για συμβάσεις με εκτιμώμενη αξία μέχρι 100.000€ χωρίς ΦΠΑ  και από Τριμελές Κλιμάκιο αν υπερβαίνει το ποσό αυτό (έναρξη ισχύος 1.6.2021).

8. Κοινοποίηση της προσφυγής: Η αναθέτουσα αρχή οφείλει να κοινοποιήσει την προσφυγή σε κάθε ενδιαφερόμενο τρίτο την επόμενη εργάσιμη ημέρα από την κατάθεσή της, εν αντιθέσει με το προηγούμενο καθεστώς όπου προβλεπόταν προθεσμία πέντε (5) ημερών (έναρξη ισχύος 1.6.2021).

9. Υποβολή φακέλου και απόψεων: Η αναθέτουσα αρχή οφείλει να αποστείλει το φάκελο του διαγωνισμού και να υποβάλλει τις απόψεις της επί της προσφυγής στην ΑΕΠΠ, εντός δέκα (10) ημερών από την ημερομηνία κατάθεσης της προσφυγής (έναρξη ισχύος 1.6.2021).

10. Τεκμήριο ομολογίας: Συνάγεται τεκμήριο ομολογίας μόνο στην περίπτωση που η αναθέτουσα αρχή δεν αποστείλει καθόλου φάκελο και όχι στην περίπτωση που τα στοιχεία του φακέλου κριθούν ανεπαρκή από την ΑΕΠΠ (έναρξη ισχύος 1.6.2021).

11. Κοινοποιήσεις: Η κοινοποίηση των απόψεων, των παρεμβάσεων και των υπομνημάτων γίνονται από την αναθέτουσα αρχή μέσω του ηλεκτρονικού τόπου του διαγωνισμού, την επόμενη εργάσιμη ημέρα από την κατάθεση τους (έναρξη ισχύος 1.6.2021).

12. Υπομνήματα: Ο προσφεύγων και πλέον και οι παρεμβαίνοντες μπορούν να υποβάλλουν υπόμνημα επί των Απόψεων της αναθέτουσας αρχής (ανεξαρτήτως εάν στις Απόψεις περιέχεται συμπληρωματική αιτιολογία), εντός πέντε (5) ημερών από την κοινοποίηση τους σε αυτούς (έναρξη ισχύος 1.6.2021).

13. Ακρόαση διαδίκων ενώπιον της ΑΕΠΠ: Μετά από αίτημα του προσφεύγοντος, του παρεμβαίνοντος ή της αναθέτουσας αρχής, η ΑΕΠΠ  μπορεί να καλεί σε ακρόαση όλα τα μέρη με email, πέντε (5) ημέρες πριν την ημερομηνία ακρόασης (έναρξη ισχύος 1.6.2021).

14. Προσωρινά μέτρα: Η ΑΕΠΠ υποχρεούται πλέον, αν υπάρχει σχετικό αίτημα στην προσφυγή ή και αυτεπαγγέλτως, να εκδώσει αιτιολογημένη απόφαση, είτε αναστολής εκτέλεσης της προσβαλλόμενης πράξης, είτε απόρριψης του αιτήματος περί λήψης προσωρινών μέτρων. Δεν επιτρέπεται πλέον η σιωπηρή απόρριψη του αιτήματος (έναρξη ισχύος 1.6.2021).

ΙΙ. ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΚΑΙ ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ

15. Ενοποίηση αίτησης αναστολής και αίτησης ακύρωσης: Η αίτηση αναστολής και η αίτηση ακύρωσης των αποφάσεων της ΑΕΠΠ ενοποιούνται σε ένα δικόγραφο ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου ή εξαιρετικώς ενώπιον του ΣτΕ. Το αίτημα αναστολής λειτουργεί πλέον, όπως η προσωρινή διαταγή υπό το προϊσχύον δίκαιο.

16. Παθητική νομιμοποίηση της αναθέτουσας αρχής: Προβλέπεται πλέον ρητώς, ότι, όταν η Α.Ε.Π.Π. απορρίπτει την προδικαστική προσφυγή, νομιμοποιείται παθητικώς και η αναθέτουσα αρχή, ενώ όταν η Α.Ε.Π.Π. κάνει δεκτή την προδικαστική προσφυγή, νομιμοποιείται παθητικώς μόνο η Α.Ε.Π.Π.

17. Ενεργητική νομιμοποίηση: Προβλέπεται πλέον ρητώς, ότι ο προσφεύγων του οποίου η προδικαστική προσφυγή έχει γίνει εν μέρει δεκτή, έχει δικαίωμα να ασκήσει το ένδικο βοήθημα της αίτησης αναστολής/ακύρωσης κατά της απόφασης της Α.Ε.Π.Π., κατά το μέρος που κρίνεται απορριπτέα η προσφυγή του.

18. Προβαλλόμενοι λόγοι αιτήσεως: Αναφέρεται πλέον ρητώς ότι η αίτηση αναστολής και ακύρωσης περιλαμβάνει μόνο αιτιάσεις που είχαν προταθεί με την προδικαστική προσφυγή ή αφορούν τη διαδικασία ενώπιον της Α.Ε.Π.Π. ή το περιεχόμενο των αποφάσεών της.

19. Συμμόρφωση της ΑΕΠΠ: Στην περίπτωση που η απόφαση της Α.Ε.Π.Π. ακυρωθεί ολικά ή μερικά, η Αρχή οφείλει να συμμορφωθεί εντός 20 ημερών από την κοινοποίηση της δικαστικής απόφασης. Στην ίδια προθεσμία οφείλει να συμμορφωθεί και η αναθέτουσα αρχή.

20. Επιστροφή παραβόλου η πολλαπλασιασμός: Το Δικαστήριο μπορεί να διατάξει την απόδοση του παραβόλου ακόμα και αν απορριφθεί η αίτηση ακύρωσης. Αντίθετα επί προφανώς απαράδεκτης ή αβάσιμης αίτησης, μετά από σχετικό αίτημα το Δικαστήριο μπορεί να απαγγείλει τον πολλαπλασιασμό του παράβολου έως ποσοστού 2% επί της αξίας της Σύμβασης.

21. Κοινοποίηση αίτησης: Η Αίτηση Αναστολής/Ακύρωσης, πρέπει να κοινοποιηθεί, επί ποινή απαραδέκτου, εντός δύο (2) ημερών από την έκδοση και την παραλαβή της πράξης ορισμού δικασίμου.

22. Παρέμβαση: Η παρέμβαση κατατίθεται εντός δέκα (10) ημερών από την κοινοποίηση της αίτησης και πρέπει να κοινοποιηθεί εντός δύο (2) ημερών στα λοιπά μέρη της δίκης.

23. Αναστολή διαδικασίας: Η άσκηση της Αίτησης Αναστολής/Ακύρωσης κωλύει αυτοδικαίως την πρόοδο της διαγωνιστικής διαδικασίας για χρονικό διάστημα δεκαπέντε (15) ημερών, εκτός αν εκδοθεί αντίθετη προσωρινή διαταγή.

24. Ακρόαση διαδίκων: Επί του αιτήματος αναστολής εκδίδεται προσωρινή διαταγή, η οποία υποκαθιστά την απόφαση επί αιτήσεως αναστολής, με όλως συνοπτική αιτιολογία. Το Δικαστήριο μπορεί πριν την έκδοση της προσωρινής διαταγής να ζητήσει την ακρόαση των μερών.

Πηγή:

Ο Λουκάς Ωραιόπουλος είναι δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω με ειδίκευση στις δημόσιες συμβάσεις και ιδιοκτήτης της ιστοσελίδας www.dimosioidiagonismoi.gr
Email: loukas@oreopoulos.com